PDR’DEN BAKIŞ
Günümüz toplumlarında; sosyal, kültürel ve ekonomik yönlerden çeşitli gelişim ve dönüşümler yaşanmaktadır. Bu gelişimler ve dönüşümler her alanda olduğu gibi eğitim alanında da değişikliklere yol açmaktadır.
Eğitim anlayışında bu değişiklikleri gerektiren sebeplere bakıldığında bilim ve teknolojideki ilerlemeler, küreselleşme olgusu, bilgi toplumunun getirdiği değerler vb. karşımıza çıkmaktadır. Eğitim, önceleri “istendik davranış değiştirme” (Ertürk, 1974; Akt. Demirci, 2011) şeklinde tanımlanırken artık “bireyin bedensel, duygusal, düşünsel ve sosyal yeteneklerinin kendisi ve toplumu için en uygun şekilde geliştirmesi oluşumu” (Yeşilyaprak, 2010) olarak ele alınmaktadır. Bir diğer tanıma göre ise eğitim, “kişide kendi öğrenme profili hakkında farkındalık yaratılması yoluyla, daha üst zihinsel yeteneklerini ortaya çıkarıp geliştirmesi ve bu arada da değişen çevresel koşullara uyum gösterebileceği bilgi, beceri ve davranışları sürekli olarak güncelleyebilmesi için uygun öğrenme ortamlarının yaratılması süreci” dir (Genç ve Eryaman, 2008). Her iki tanımdan da anlaşılacağı üzere değişen eğitim anlayışı ile bireye verilen değer artmış ve seçme özgürlüğü tanınmıştır.
Yeni eğitim anlayışı, öğrencinin her yönü ile gelişmesi için, okulda yer alan öğretim ve yönetim hizmetleri yanında kişilik gelişimlerini destekleyici/tamamlayıcı diğer bazı hizmetleri gerekli ve zorunlu kılmaktadır (Bardakçı, 2011). Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2004-2005 öğretim yılında yapılan düzenlemeler ile bu eğitim anlayışına uygun olarak değişikliklere gidilmiş ve öğretim programları yapılandırmacılık yaklaşımına göre yeniden düzenlenmiştir. Eğitimin tamamlayıcısı olarak Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) programları ise kapsamlı gelişimsel rehberlik (KGR) yaklaşımını işaret eden yeni bir anlayış ile ele alınmaya başlanmıştır.
KGR’ye göre PDR hizmetleri, öğrencilerin okulda ve yaşamda başarılı olmaları için gereken belli beceri ve yaşantıların kazandırılması girişimi olarak tanımlanmaktadır (Myrick, 1997). Her bir öğrenci sürekli gelişen ve ilerleme çabası içinde olan bir birey olarak kabul edilmektedir (Atak, 2011). Bağımsız bir programı olan KGR; önleyici yaklaşımı, iyileştirici-çare bulucu yaklaşımı ve kriz yönelimli yaklaşımını kapsayarak;
• Okul ortamındaki tüm paydaşların iş birliğini gerektirmekte
• Sadece sorunlu öğrenciler ile değil tüm öğrencileri içine alan bir hizmet anlayışı yürütülmekte
• Okuldaki eğitim-öğretim planlamalarının bütünleyici bir parçası olmakta ve yaşam kariyeri gelişimini desteklemektedir. KGR programında 8 yeterlilik alanı tanımlanmıştır:
1. Okula ve Çevreye Uyum
2. Kendini Kabul
3. Kişilerarası İlişkiler
4. Eğitsel Başarı
5. Eğitsel ve Mesleki Gelişim
6. Güvenli ve Sağlıklı Hayat
7. Aile ve Toplum
8. Veli iletişiminde şeffaflık ve dürüstlük
Tüm TED okullarında olduğu gibi TED Afyon Koleji PDR biriminde de bizler KGR temelli bir rehberlik anlayışını temele almakta, programlama ve planlamalarımızı da bu doğrultuda oluşturmaktayız. TED Afyon Kolejinde PDR, yaşam kariyeri gelişimi için 4 şart doğrultusunda hareket eder: Empati, bağdaşım, koşulsuz saygı/kabul, gizlilik/gönüllülük.
Empati, öğrenciye öğretmen veya psikolojik danışmanın onun düşünce ve duygularını çok iyi anladığını iletmesidir. Bu şart, danışman ya da öğretmenin objektifliğini yitirmesi veya onu onaylaması anlamına gelmez, söz konusu olan sadece eşduyumdur. Koşulsuz saygı/kabul ise bireyin, hiçbir koşula bağlı kalmadan ve yargılanmadan kabul edilmesidir. Bağdaşım ise, öğretmen ya da psikolojik danışmanın içtenliği, tutarlılığı ve şeffaflığını içerir. Öğrenciyi gerçekten sevmeden ona saygı duymadan öyle görünmeye çalışmak bağdaşım koşullarına ters düşen davranışlardır. İçten ve samimi olmayan öğretmen ve psikolojik danışmanı öğrenci hissedecektir.
Gizlilik/Gönüllülük, öğrencinin özeline ve kararlarına saygı duymayı ve çocuğun üstün yararı ilkesiyle çelişmediği sürece birey olma yolunda attığı adımlarda mahremiyetini bozacak ihlaller yapmamayı içerir. Öğrencinin psikolojik danışman ile görüşme yapma kararında özgür seçim yapabilmesi ilkesini içerir.
REHBERLİK DERSİ İÇERİK BİLGİSİ:
Rehberlik dersleri, TED Afyon Kolejinde eleştirel bakış açısını benimseyen, sebep-sonuç ilişkilerini irdeleyen, farklılıklara saygılı, iletişimi güçlü öğrenciler yetiştirmek için P4C (Çocuklar İçin Felsefe) programı ile harmanlanarak uygulanır. Öğrencilerimizin kendini ifade etme, kendi düşüncelerine güvenme, etkili dinleme, başkalarının düşüncelerine saygı gösterme, ben diliyle konuşma, duygusal bağ kurma ve tartışma becerilerini geliştirmeyi hedeflediğimiz derslerde; öz saygısı, öz benliği, empati duygusu ve çok boyutlu düşünme becerisi gelişmiş bireyler yetiştirebilmek amaç kazanımlarımızdandır. Çocuklar İçin Felsefe programında öğrenciler kavramlarla çalışmaktadır. Herhangi bir cevap beklemeden ve sonuca varma zorunluluğu olmadan düşünce ve yargıları özgürce sorgulamaktadır. Eğitim ortamında öğrenciler bireysel ve birlikte düşünerek, düşüncelerini ifade etmenin yollarını keşfetmektedir.
P4C
P4C eğitimi açılımı “Philosophy for Children” olarak bilinmektedir. Yani “çocuklar için felsefe” olarak açılımı yapılan bu kavram, çocuklara yöneltilen sorular sayesinde çocukların düşünmesini sağlayan, felsefi soruşturmanın dersin merkezinde olarak kabul edildiği öğretme ve öğrenmeye dayalı bir metodu kapsamaktadır.
P4C :
• Sorgulama becerisi geliştirir.
• Mantık hatalarını kolaylıkla anlamayı sağlar.
• Varsayımları belirleme gibi yeteneklerin kazanılmasını sağlar.
• Değerlerin anlamını fark ettirir ve gelişmesini sağlar.
• Felsefe ve yaşam arasındaki ilişkiyi kurmayı sağlar.
• Soru sorma gelişimini destekler.
• Özgüvenin artmasını sağlar
• Kişinin farkındalığını arttırır.
• Farklı bakış açısı kazandırır.
• Kişinin kendini ifade edebilme becerisini geliştirir.
• Kavramlar ile ilgili akıl yürütme gelişir.
• Mantıklı, yaratıcı ve iş birliğine dayalı düşünme becerisini geliştirir.
TED Afyon Kolejinde P4C eğitimi rehberlik dersi içeriğindeki kazanımlarla eşgüdümlü olarak, PDR ve P4C uzmanınca verilir.
Günümüz toplumlarında; sosyal, kültürel ve ekonomik yönlerden çeşitli gelişim ve dönüşümler yaşanmaktadır. Bu gelişimler ve dönüşümler her alanda olduğu gibi eğitim alanında da değişikliklere yol açmaktadır.
Eğitim anlayışında bu değişiklikleri gerektiren sebeplere bakıldığında bilim ve teknolojideki ilerlemeler, küreselleşme olgusu, bilgi toplumunun getirdiği değerler vb. karşımıza çıkmaktadır. Eğitim, önceleri “istendik davranış değiştirme” (Ertürk, 1974; Akt. Demirci, 2011) şeklinde tanımlanırken artık “bireyin bedensel, duygusal, düşünsel ve sosyal yeteneklerinin kendisi ve toplumu için en uygun şekilde geliştirmesi oluşumu” (Yeşilyaprak, 2010) olarak ele alınmaktadır. Bir diğer tanıma göre ise eğitim, “kişide kendi öğrenme profili hakkında farkındalık yaratılması yoluyla, daha üst zihinsel yeteneklerini ortaya çıkarıp geliştirmesi ve bu arada da değişen çevresel koşullara uyum gösterebileceği bilgi, beceri ve davranışları sürekli olarak güncelleyebilmesi için uygun öğrenme ortamlarının yaratılması süreci” dir (Genç ve Eryaman, 2008). Her iki tanımdan da anlaşılacağı üzere değişen eğitim anlayışı ile bireye verilen değer artmış ve seçme özgürlüğü tanınmıştır.
Yeni eğitim anlayışı, öğrencinin her yönü ile gelişmesi için, okulda yer alan öğretim ve yönetim hizmetleri yanında kişilik gelişimlerini destekleyici/tamamlayıcı diğer bazı hizmetleri gerekli ve zorunlu kılmaktadır (Bardakçı, 2011). Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2004-2005 öğretim yılında yapılan düzenlemeler ile bu eğitim anlayışına uygun olarak değişikliklere gidilmiş ve öğretim programları yapılandırmacılık yaklaşımına göre yeniden düzenlenmiştir. Eğitimin tamamlayıcısı olarak Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) programları ise kapsamlı gelişimsel rehberlik (KGR) yaklaşımını işaret eden yeni bir anlayış ile ele alınmaya başlanmıştır.
KGR’ye göre PDR hizmetleri, öğrencilerin okulda ve yaşamda başarılı olmaları için gereken belli beceri ve yaşantıların kazandırılması girişimi olarak tanımlanmaktadır (Myrick, 1997). Her bir öğrenci sürekli gelişen ve ilerleme çabası içinde olan bir birey olarak kabul edilmektedir (Atak, 2011). Bağımsız bir programı olan KGR; önleyici yaklaşımı, iyileştirici-çare bulucu yaklaşımı ve kriz yönelimli yaklaşımını kapsayarak;
• Okul ortamındaki tüm paydaşların iş birliğini gerektirmekte
• Sadece sorunlu öğrenciler ile değil tüm öğrencileri içine alan bir hizmet anlayışı yürütülmekte
• Okuldaki eğitim-öğretim planlamalarının bütünleyici bir parçası olmakta ve yaşam kariyeri gelişimini desteklemektedir. KGR programında 8 yeterlilik alanı tanımlanmıştır:
1. Okula ve Çevreye Uyum
2. Kendini Kabul
3. Kişilerarası İlişkiler
4. Eğitsel Başarı
5. Eğitsel ve Mesleki Gelişim
6. Güvenli ve Sağlıklı Hayat
7. Aile ve Toplum
8. Veli iletişiminde şeffaflık ve dürüstlük
Tüm TED okullarında olduğu gibi TED Afyon Koleji PDR biriminde de bizler KGR temelli bir rehberlik anlayışını temele almakta, programlama ve planlamalarımızı da bu doğrultuda oluşturmaktayız. TED Afyon Kolejinde PDR, yaşam kariyeri gelişimi için 4 şart doğrultusunda hareket eder: Empati, bağdaşım, koşulsuz saygı/kabul, gizlilik/gönüllülük.
Empati, öğrenciye öğretmen veya psikolojik danışmanın onun düşünce ve duygularını çok iyi anladığını iletmesidir. Bu şart, danışman ya da öğretmenin objektifliğini yitirmesi veya onu onaylaması anlamına gelmez, söz konusu olan sadece eşduyumdur. Koşulsuz saygı/kabul ise bireyin, hiçbir koşula bağlı kalmadan ve yargılanmadan kabul edilmesidir. Bağdaşım ise, öğretmen ya da psikolojik danışmanın içtenliği, tutarlılığı ve şeffaflığını içerir. Öğrenciyi gerçekten sevmeden ona saygı duymadan öyle görünmeye çalışmak bağdaşım koşullarına ters düşen davranışlardır. İçten ve samimi olmayan öğretmen ve psikolojik danışmanı öğrenci hissedecektir.
Gizlilik/Gönüllülük, öğrencinin özeline ve kararlarına saygı duymayı ve çocuğun üstün yararı ilkesiyle çelişmediği sürece birey olma yolunda attığı adımlarda mahremiyetini bozacak ihlaller yapmamayı içerir. Öğrencinin psikolojik danışman ile görüşme yapma kararında özgür seçim yapabilmesi ilkesini içerir.
REHBERLİK DERSİ İÇERİK BİLGİSİ:
Rehberlik dersleri, TED Afyon Kolejinde eleştirel bakış açısını benimseyen, sebep-sonuç ilişkilerini irdeleyen, farklılıklara saygılı, iletişimi güçlü öğrenciler yetiştirmek için P4C (Çocuklar İçin Felsefe) programı ile harmanlanarak uygulanır. Öğrencilerimizin kendini ifade etme, kendi düşüncelerine güvenme, etkili dinleme, başkalarının düşüncelerine saygı gösterme, ben diliyle konuşma, duygusal bağ kurma ve tartışma becerilerini geliştirmeyi hedeflediğimiz derslerde; öz saygısı, öz benliği, empati duygusu ve çok boyutlu düşünme becerisi gelişmiş bireyler yetiştirebilmek amaç kazanımlarımızdandır. Çocuklar İçin Felsefe programında öğrenciler kavramlarla çalışmaktadır. Herhangi bir cevap beklemeden ve sonuca varma zorunluluğu olmadan düşünce ve yargıları özgürce sorgulamaktadır. Eğitim ortamında öğrenciler bireysel ve birlikte düşünerek, düşüncelerini ifade etmenin yollarını keşfetmektedir.
P4C
P4C eğitimi açılımı “Philosophy for Children” olarak bilinmektedir. Yani “çocuklar için felsefe” olarak açılımı yapılan bu kavram, çocuklara yöneltilen sorular sayesinde çocukların düşünmesini sağlayan, felsefi soruşturmanın dersin merkezinde olarak kabul edildiği öğretme ve öğrenmeye dayalı bir metodu kapsamaktadır.
P4C :
• Sorgulama becerisi geliştirir.
• Mantık hatalarını kolaylıkla anlamayı sağlar.
• Varsayımları belirleme gibi yeteneklerin kazanılmasını sağlar.
• Değerlerin anlamını fark ettirir ve gelişmesini sağlar.
• Felsefe ve yaşam arasındaki ilişkiyi kurmayı sağlar.
• Soru sorma gelişimini destekler.
• Özgüvenin artmasını sağlar
• Kişinin farkındalığını arttırır.
• Farklı bakış açısı kazandırır.
• Kişinin kendini ifade edebilme becerisini geliştirir.
• Kavramlar ile ilgili akıl yürütme gelişir.
• Mantıklı, yaratıcı ve iş birliğine dayalı düşünme becerisini geliştirir.
TED Afyon Kolejinde P4C eğitimi rehberlik dersi içeriğindeki kazanımlarla eşgüdümlü olarak, PDR ve P4C uzmanınca verilir.